Life isn’t about waiting for the storm to pass. It’s about learning to dance in the rain.
Iedereen kan een tijdje hard werken of stress verdragen. Het gaat mis als dit te lang duurt en er weinig mogelijkheden zijn om tussentijds tot rust te komen. Er zou een evenwicht moeten zijn tussen draaglast (wat je moet doen en energie kost) en draagkracht (wat je aankunt en je energie geeft).
Wanneer je last hebt van (chronische) stressklachten dan is deze balans verstoord. Er is meer wat energie kost dan wat energie geeft. Onder andere door rust te nemen en de balans tussen de energiegevers en energielekken te herstellen, kom je weer in evenwicht. Dit kun je doen door onder andere je werk- en privéstressoren te verminderen en door meer energiebronnen in je leven in te bouwen.
Bij flinke stress, overspanning of burn-out kan de draaglast tijdelijk verminderd worden bijvoorbeeld door niet of korter te werken, minder verplichtingen aan te gaan of door problemen op te lossen. Daarnaast kun je ook je draagkracht vergroten. Dit doe je door meer sociale steun te zoeken, meer tijd te nemen voor ontspanning, je fysieke conditie te verbeteren en vaardigheden te versterken zoals timemanagement en grenzen bewaken. Ook het vergroten van je persoonlijke hulpbronnen zoals bijvoorbeeld het vergroten van zelfvertrouwen zijn hierbij erg helpend.
Burn-out symptomen
Stress is niet iets verkeerds, sterker nog je hebt het nodig om optimaal te functioneren. Wanneer je een keer wakker ligt van je werk is dit vervelend maar is er nog niets aan de hand. Alleen wanneer stressklachten lang aanhouden kan het een probleem worden. Je spreekt dan ook wel van chronische stress. Bij iedereen uiten de klachten zich op een andere manier. Grofweg zijn de klachten te verdelen in lichamelijke klachten, mentale klachten en verandering in je gedrag. De volledige lijst met mogelijke klachten is hier te raadplegen.
Wat is het verschil tussen overspannenheid en burn-out?
De fase voor burn-out heet overspannenheid. Als ten minste 3 van onderstaande klachten hebt bestaat de kans dat je overspannen bent. Vermoeidheid, gestoorde of onrustige slaap, prikkelbaarheid, niet tegen drukte of herrie kunnen, emotionele labiliteit, piekeren, je voelt je opgejaagd, concentratieproblemen, vergeetachtigheid. Je ervaar daarbij een gevoel van controleverlies en/of machteloosheid die optreden als reactie op het niet meer kunnen hanteren van de stressoren in het dagelijks functioneren.
Hoe herstel ik van een burn-out?
Het beste medicijn voor een goed herstel is rust. Wellicht kun je tijdelijk volledig of gedeeltelijk rust nemen. Daarnaast is het, zeker in de beginfase, belangrijk om drie dingen te doen. Dit zijn bewegen, ontspannen en je sociale contacten onderhouden. Ga in gesprek met een deskundige als je vermoedt dat je op weg bent naar een burn-out maar het niet zeker weet. Je huisarts, de praktijkondersteuner of een gespecialiseerde coach in stress en burn-out. Start met deskundige begeleiding zodat je weet wat wel en wat niet te doen.
Waarom ben ik gevoeliger voor een burn-out?
Bepaalde type mensen lijken gevoeliger voor een burn-out. Dit zijn onder andere: de zeer lieve en behulpzame, zichzelf wegcijferende, ambitieuze, perfectionistische, veranderbange mensen, slechte planners, mensen die zichzelf sterk met het werk identificeren, mensen die hoge eisen stellen. Bij de meeste mensen is het niet een van deze eigenschappen, maar een combinatie.
Heb ik een burn-out?
De diagnose burn-out wordt vastgesteld door een huis- of bedrijfsarts, klinisch psycholoog of psychiater. Belangrijk is dat je stilstaat bij hoe je je voelt. Hoe voelt je hoofd is het druk, warrig, vol? En hoe voelt je lijf? Doet het pijn, ben je vaak ziek of moe? En is je gedrag anders dan anders? Ben je snel geïrriteerd, boos, emotioneel? Dit zijn allemaal tekenen van je lijf dat er iets aan de hand is. Neem de signalen die je krijgt serieus.
Tips
– Neem je klachten serieus. Je krijgt dit waarschuwingssignaal van je lijf niet voor niets;
– Herstel heeft tijd nodig, gun die jezelf;
– Start met goede begeleiding. Een burn-out is niet opgelost met een quick fix. Gedragspatronen die jij al je hele leven hebt hebben uiteindelijk geleid tot de burn-out. Voor Het aanpakken en veranderen van deze patronen is tijd, ruimte en goede begeleiding noodzakelijk. Dit zorgt voor een voorspoediger en duurzamer herstel en voorkomt terugval of een tweede burn-out;
