Balans in je brein

Je hart klopt steeds harder en sneller, je voelt het bonken in je borst. Adrenaline giert door je lijf. Je handen worden klam. Je spieren spannen aan. Je bent klaar voor de actie. Hoe vaak ervaar jij een stressreactie in je lijf? Sta je hier überhaupt wel eens bij stil? Stress is een hele normale reactie van je lijf op een situatie die je als potentieel bedreigend ervaart. Maar wat nu als dit, in plaats van zo nu en dan, bijna dagelijkse kost is? Of langdurig aanhoudt?

Een programmering van honderdduizend jaren oud

In de early days, zeg honderd duizend jaar geleden, bestond het systeem wat verantwoordelijk is voor de stressreactie in ons brein al. Het is een ingenieuze en superfunctionele programmering. In eerste instantie stelde deze reactie je in staat om te vluchten voor wilde dieren. Heel wat jaren later ook om goed te kunnen jagen. Niets in die tijd zag stress als iets vervelends. Sterker nog het systeem hielp om te overleven. In het jaar 2020 functioneert het gedeelte van ons brein, dat verantwoordelijk is voor onze stressreactie, nog steeds hetzelfde, alleen is onze wereld compleet veranderd.

Het reptielenbrein

Een stressreactie ontstaat in je brein, ook wel het reptielenbrein genoemd. Het is een systeem wat sinds de oertijd hetzelfde is gebleven. Erg instinctief, hoog functioneel in gevaarlijke of bedreigende situaties waar je lijf vraagt om extra actie. Onze huidige wereld is alleen velen malen complexer geworden. Ook is het menselijke brein behoorlijk ontwikkeld door de jaren heen.  We hebben een hele laag hersenen extra gekregen en die zijn uitgerust met behoorlijk wat nieuwe functies. Zo kunnen we denken en hebben we taal. We kunnen zowel vooruit in de tijd denken als terug in de tijd. We kunnen zelfs situaties bedenken die niet eens echt bestaan.

Het overprikkelde brein

En daar gaat het dan ook vaak mis. We piekeren en overdenken. We zien rampscenario’s voor ons. Daarnaast vraagt onze omgeving steeds meer van ons. Er zijn geen tijgers meer maar wel meer prikkels dan ooit. De input is groter dan ons brein kan verwerken. Het gevolg is een overprikkeld brein. Het jaag- en vluchtsysteem in je hoofd maakt overuren. De vraag naar actie wordt groter en groter.

Het kalmeringssysteem

Gelukkig hebben we ook nog een kalmeringssysteem dat voor ontspanning zorgt. Wanneer dat systeem wordt aangesproken dan rusten lijf en brein en laden die zichzelf weer op. Daar draagt ons parasympatische zenuwstelsel aan bij; dat deel van het zenuwstelsel dat verantwoordelijk is voor een toestand van rust. Bij een disbalans tussen het jaag-, vlucht- en kalmeringssysteem ga je meer energie gebruiken dan je aanvult. Je put je bronnen langzaam maar zeker uit.

Een lege bankrekening

Oneindig pinnen van je bankrekening zorgt voor een negatief saldo. Op een bepaald moment is het op, weigert je pasje en zit je zonder cash. Zo werkt het ook bij ons brein. Stress is niet erg. Om goed te functioneren en te pieken is het juist behulpzaam. Zolang je ook werkt aan ontspanning. Op deze manier blijf je in balans. Wanneer dit systeem uit balans raakt ga je langzaamaan steeds meer klachten ontwikkelen. Wanneer je continue je systeem aan het overvragen bent, ‘sta je altijd aan’.

Klachten bij chronische stress

De klachten die je ontwikkelt bij chronische stress zijn zeer divers. Op onze website staat een lijst met klachten. De klachten zijn onder te verdelen in fysieke klachten, mentale klachten en veranderingen in gedrag. Zowel zichtbaar als onzichtbaar.

Wees zuinig op je “bankrekening”

Het advies is om zuinig te zijn op je “bankrekening”. Zo nu en dan wat meer opnemen is geen probleem. Het wordt pas een probleem wanneer dit structureel en lang aanhoudt. Zorg dat ontspannende en rustgevende activiteiten afwisselen met activiteiten die veel van je vragen, en stressvol zijn.  Op deze manier blijf je in balans. 

Heb jij last van chronische stress raadpleeg dan altijd je huisarts.Weten waar je staat op het gebied van stress? Maak dan de gratis burn-out test.

>> maak de test